SLOVAKIA | Putin’s Latest Partner?

SLOVAKIA | Putin’s Latest Partner?

A po minon Sllovakia solidaritetin perëndimor?
Në fund të vitit 2023, votuesit sllovakë zgjodhën një qeveri të re.
I udhëhequr nga një ish-kryeministër i vjetër i konsideruar gjerësisht si pro-rus,
vendi që atëherë është tërhequr kundër ndihmës së Ukrainës fqinje në luftën e saj kundër Moskës.
Por ndërsa shumë sllovakë të zakonshëm gjejnë një mënyrë tjetër për të ndihmuar Ukrainën,
ka shenja se edhe pozicioni i qeverisë mund të ndryshojë.
Pra, a ka humbur Rusia një partner të vlefshëm?
Apo Sllovakia është ende një nga hallkat e dobëta të NATO-s?
Përshëndetje dhe mirëseardhje. Nëse jeni i ri në kanal, emri im është James Ker-Lindsay,
dhe këtu unë hedh një vështrim të informuar mbi marrëdhëniet ndërkombëtare, konfliktin dhe sigurinë.
Lufta në Ukrainë ka rigjallëruar në mënyrë dramatike unitetin perëndimor.
Pas ndarjeve të thella të epokës së Trump, që pasuan vite spekulimesh se Uashingtoni
po e zhvendoste gradualisht vëmendjen nga Evropa dhe drejt Azisë, konflikti në
Evropën Lindore ka çuar në një sens të ri qëllimi midis vendeve të NATO-s dhe Bashkimit Evropian.
Përveç vendosjes së sanksioneve të paprecedentë ekonomike ndaj Rusisë dhe ofrimit të
ndihmës së gjerë ushtarake për Ukrainën, ata kanë riafirmuar angazhimin e tyre për mbrojtjen kolektive,
kanë mirëpritur anëtarët e rinj në aleancën e NATO-s
dhe madje kanë hapur bisedimet e pranimit në BE me disa shtete nga Evropa Qendrore dhe Lindore.
Megjithatë, pavarësisht kësaj ndjenje kohezioni të sapogjetur, disa vende
nuk kanë arritur t’i bashkohen frontit të bashkuar ekonomik, politik, diplomatik dhe ushtarak kundër Rusisë.
Një prej tyre është Turqia anëtare e NATO-s.
Duke mbajtur lidhje të ngushta me Moskën, ajo refuzohet të zbatojë sanksionet e BE-së dhe SHBA-së ndaj Rusisë.
Një tjetër është Hungaria anëtare e BE-së dhe NATO-s.
Përveç përpjekjeve të vazhdueshme për të penguar përpjekjet e partnerëve të saj
për të mbajtur një qëndrim të ashpër ndaj Moskës, lideri i saj, kryeministri Viktor Orban,
ka pranuar hapur se e admiron presidentin rus Vladimir Putin.
Por kohët e fundit, një vend tjetër është shfaqur si një burim shqetësimi: Sllovakia.
Republika Sllovake është një shtet pa dalje në det në Evropën Qendrore.
Duke mbuluar një sipërfaqe prej përafërsisht 49,000 kilometra katrorë, ose 19,000 milje katrore, në jug të saj
është Hungaria; në perëndim të saj janë Austria dhe Republika Çeke; dhe në veri të saj është Polonia.
Në lindje të saj, ajo ka një kufi 100 kilometra, ose 60 milje, me Ukrainën.
Popullsia është rreth 5.4 milionë, rreth 80%
sllovakë etnikë, ndërsa pjesa tjetër përbëhet nga hungarezë, romë, çekë dhe të tjerë.
Sllovakia i ka rrënjët në shekujt e pestë dhe të gjashtë, kur fiset sllave filluan
të vendoseshin në Evropën Qendrore. Përfundimisht, ata u bashkuan për të formuar Perandorinë e Madhe Moraviane.
Pas rënies së perandorisë në fillim të shekullit të 10-të, zona më pas ra nën Mbretërinë e
Hungarisë, e cila përfundimisht do të bëhej pjesë e Perandorisë Austro-Hungareze. Kjo zgjati deri në
shekullin e 20-të, kur Austro-Hungaria u shemb në fund të Luftës së Parë Botërore në 1918.
Popullsia sllave e veriut –
çekët dhe sllovakët – krijuan një shtet të pavarur: Çekosllovakinë.
Ndërkohë që Çekosllovakia do të bëhej
shteti ekonomikisht më i begatë dhe më demokratik në Evropën Lindore, u shfaqën tensione të brendshme. Më e vogël, më pak e populluar dhe më pak
e zhvilluar se pjesët çeke të vendit, Sllovakia ishte shumë partneri i vogël.
E gjithë kjo do të përfundonte në mars 1939, pasi Çekosllovakia u shemb pas
aneksimit të Hitlerit të pjesës perëndimore të vendit. Sllovakia gjithashtu u shkëput nën
udhëheqjen e liderit të saj autoritar, Jozef Tiso; ai u bë një shtet ultra-nacionalist nazist kukull gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Megjithëse Çekosllovakia u rivendos në fund të luftës, peizazhi politik
ishte krejtësisht i ndryshëm. Duke rënë nën kontrollin komunist, vendi
u bë pjesë e Paktit të Varshavës të dominuar nga sovjetikët gjatë gjithë Luftës së Ftohtë.
Megjithatë, kjo periudhë përfundoi në vitin 1989 kur një revolucion paqësor përmbysi
sundimin komunist. Por ndërsa vendi u rikonstituua si një federatë demokratike,
presioni u rrit për një autonomi më të madhe sllovake.
Në vitin 1992, liderët çekë dhe sllovakë ranë dakord të shpërndanin vendin – të ashtuquajturin
Divorci Kadife – dhe më 1 janar 1993, të dy pjesët dolën si shtete të pavarura të veçanta.
Edhe pse Republika Çeke dhe Sllovakia do të vazhdonin
duke mbajtur marrëdhënie jashtëzakonisht të ngushta dhe miqësore, gjatë disa viteve të ardhshme,
Sllovakia mori një rrugë shumë të ndryshme politike dhe ekonomike nga ish-partneri i saj.
Ndërsa çekët e shtynë përpara anëtarësimin në NATO dhe BE,
integrimi evropian i Sllovakisë vuajti pasi u vu nën sundimin
nacionalist, autoritar të liderit të saj të pavarësisë, Vladimir Meçiar.
Ndërsa shqetësimi u rrit për korrupsionin, lirinë e shtypit dhe pavarësinë e gjyqësorit, vendi u pa
si shteti më problematik nga ish-shtetet satelitore sovjetike të Evropës Qendrore dhe Lindore.
E gjithë kjo ndryshoi në vitin 1998, kur qeveria e re e qendrës së djathtë
mori pushtetin nën kryeministrin Mikuláš Dzurinda.
E përkushtuar ndaj integrimit evropian, Sllovakia arriti shpejt dhe vetëm gjashtë vjet më vonë,
në 2004, u bashkua me NATO-n dhe më pas në Bashkimin Evropian së bashku me nëntë
vende të tjera, duke përfshirë Republikën Çeke.
Megjithëse Sllovakia vazhdoi të shihej si një nga anëtarët e rinj më dinamikë të Unionit,
në vitin 2006, administrata e qendrës së djathtë u votua dhe u zëvendësua nga një
qeveri nacionaliste e krahut të majtë populiste të udhëhequr nga një kryeministër i ri, Robert Fico.
Pas reformave të qeverisë së mëparshme,
e cila u fokusua në liberalizimin ekonomik të nevojshëm për të futur Sllovakinë në Bashkimin Evropian,
Fico dhe partia e tij Smer-SD u përqendruan në mirëqenien sociale dhe shpenzimet publike.
Ndryshime pati edhe në politikën e jashtme. Pika
e parë e rëndësishme e nisjes ishte Kosova.
Së bashku me Greqinë, Qipron, Spanjën dhe Rumaninë, Sllovakia refuzoi të njohë Deklaratën e saj
të Pavarësisë të vitit 2008, në kundërshtim me qëndrimin e mbajtur nga shumica e partnerëve të saj në BE dhe NATO.
Tensionet u shfaqën gjithashtu në vitin 2015 kur shpërtheu një krizë emigrantësh në Evropë.
Në një lëvizje që zemëroi shumë shtete të Evropës Perëndimore, Sllovakia iu bashkua Hungarisë, Polonisë
dhe Republikës Çeke – të ashtuquajturit Katërshja e Vishegradit – për të refuzuar thirrjet për të pranuar
disa prej miliona refugjatëve që kishin mbërritur në Bashkimin Evropian.
Megjithatë, testi më i madh erdhi kur Rusia pushtoi dhe aneksoi Krimenë në 2014.
Pasi kishte rënë tashmë në konflikt me Ukrainën për furnizimet ruse me energji vetëm disa
vjet më parë, Fico në fillim kundërshtoi sanksionet e BE-së ndaj Moskës,
duke argumentuar se Evropa duhet të ruajë lidhjet e saj ekonomike me Rusinë. .
Ai theksoi gjithashtu se Sllovakia, si anëtarët e tjerë të BE-së, do të
preket rëndë nga çdo lëvizje për të kufizuar furnizimet ruse me energji.
Por pavarësisht këtyre shqetësimeve, Sllovakia përfundimisht
u zbut dhe i radhiti politikat e saj me ato të Bashkimit Evropian dhe NATO-s,
duke dënuar veprimet e Rusisë dhe duke miratuar integritetin territorial të Ukrainës.
Qeveria sllovake vazhdoi të vendoste sanksione ndaj Moskës dhe
filloi të reduktonte varësinë e saj nga energjia ruse.
Dhe pavarësisht dallimeve të së kaluarës, ajo madje ndihmoi Ukrainën kur Rusia u përpoq të kufizonte furnizimet me gaz.
Në këtë pikë, dhe duke qenë në pushtet për pjesën më të madhe të dekadës së fundit,
Fico dukej se dominonte politikën sllovake.
Por mes akuzave në rritje për autoritarizëm dhe korrupsion të shfrenuar shtetëror,
mandati i tij përfundimisht mori fund në vitin 2018 kur një gazetar që hetonte lidhjet
midis politikanëve dhe krimit të organizuar u vra brutalisht, së bashku me të dashurën e tij.
Përballë zemërimit të gjerë të publikut,
Fico u detyrua të jepte dorëheqjen, ndonëse të zëvendësohej nga një aleat politik.
Nga atje, Sllovakia dukej se po lëvizte në një drejtim të ri. Pasi zgjodhi një
president të ri dhe modernizues në vitin 2019, një qeveri e re e koalicionit të krahut të djathtë erdhi
në pushtet vitin e ardhshëm, duke u zotuar të luftojë korrupsionin dhe të zbatojë reformat.
Ndërkohë, pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022, dhe ndryshe nga
administrata Fico tetë vjet më parë, qeveria u rreshtua me partnerët e saj në BE dhe NATO.
Përveç dënimit të sulmit rus dhe vendosjes së sanksioneve ndaj Moskës, Sllovakia
pranoi mbi 100,000 refugjatë ukrainas dhe i dha fqinjit të saj armë,
duke përfshirë avionë luftarakë dhe sisteme raketore kundërajrore.
Por ndërsa Sllovakia tani dukej plotësisht e lidhur me partnerët e saj perëndimorë,
disponimi brenda vendit po ndryshonte.
Përveç rritjes së zhgënjimit me qeverinë, për të cilën shumë mendonin se kishte dështuar t’i përmbushte
premtimet e saj, kishte gjithashtu skepticizëm publik në rritje për luftën në Ukrainë.
Në një vend ku një shumicë e madhe ende e sheh Rusinë si një komb vëllazëror,
sondazhet treguan se më pak se gjysma e popullsisë mbështeti sanksionet
kundër Moskës ose mbështetjen ekonomike dhe ushtarake për Ukrainën.
Këto shqetësime për drejtimin e vendit u theksuan në qershor 2023, kur presidentja
njoftoi se, pasi kishte marrë kërcënime me vdekje, ajo nuk do të kandidonte për një mandat të dytë.
Megjithatë, burimi më i rëndësishëm i shqetësimit
erdhi teksa vendi përgatitej për zgjedhjet e përgjithshme në shtator.
Pesë vjet pasi ishte rrëzuar, Fico tani po përpiqej të kthehej si kryeministër.
Duke përfituar nga ndjenjat popullore, ai miratoi një pozicion haptazi pro-rus
dhe sfidoi partnerët perëndimorë të Sllovakisë, duke argumentuar se sanksionet po dëmtonin
ekonominë sllovake dhe se ai do të kundërshtonte çdo masë të mëtejshme ekonomike kundër Moskës.
Ai gjithashtu premtoi të ndalojë çdo furnizim të mëtejshëm të armatosur në Ukrainë,
duke këmbëngulur se Sllovakia nuk do t’i dërgonte "një plumb tjetër" fqinjit të saj.
Pavarësisht parashikimeve të sondazheve se ai do të humbiste zgjedhjet, Fico vazhdoi të shënonte një fitore të madhe.
Duke marrë rreth një të katërtën e votave,
ai u rikthye në pushtet në krye të një qeverie të re koalicioni. Sapo erdhi në detyrë,
çdo shpresë se gjuha e ashpër e Ficos kishte qenë thjesht retorikë fushate u zhduk me shpejtësi.
Brenda disa javësh, qeveria e re njoftoi përfundimin e të gjithë ndihmës ushtarake për Ukrainën.
Prej aty, kryeministri vazhdoi polemikat në gjykatë. Në fillim të vitit 2024,
ai e quajti Ukrainën të korruptuar dhe nën dominimin e SHBA-së dhe sugjeroi se do
të duhej të pranonte humbjen e territorit si çmimin e paqes.
Ai përsëriti gjithashtu kundërshtimin e tij të gjatë ndaj anëtarësimit të Ukrainës në NATO,
duke argumentuar se ai ishte baza për një luftë të tretë botërore.
Pati gjithashtu një zemërim të konsiderueshëm kur ministri i jashtëm sllovak u takua me homologun e tij rus,
Sergej Lavrov, në një forum diplomatik në Turqi.
Mbi të gjitha këto, Fico ka ndërtuar lidhje edhe me hungarezin Viktor Orbán.
Por duke thënë të gjitha këto, Fico ka qenë gjithashtu i kujdesshëm që të mos i ndërpresë fare marrëdhëniet me Ukrainën.
Në janar 2024, ai siguroi homologun e tij ukrainas se Sllovakia do të mbështeste
pranimin e Ukrainës në BE dhe nuk do të bllokonte një paketë të madhe ndihme të BE-së për vendin.
Kjo u pasua nga një takim tjetër në prill, ku ai njoftoi se Sllovakia
do të rrisë lidhjet e saj të biznesit me Ukrainën, do të forcojë lidhjet e transportit
dhe do të sigurojë një korridor për mallrat bujqësore ukrainase që të largohen nga vendi.
Po kështu, megjithëse Fico e mbajti premtimin e tij për të shkurtuar ndihmën ushtarake shtetërore për Ukrainën,
ai sqaroi se nuk do të kundërshtonte mbështetjen private.
Kjo ka çuar në një zhvillim të jashtëzakonshëm,
pasi mijëra sllovakë që kundërshtojnë qëndrimin e qeverisë i janë bashkuar
një fushate crowdfunding për të mbështetur një nismë çeke për blerjen e municioneve për Ukrainën.
Ajo që fshihet pas këtij mesazhi të përzier është e paqartë.
Sigurisht që kishte shumë teori.
Disa kanë sugjeruar se ai thjesht mund të pasqyrojë lidhjet e ngushta tregtare midis Ukrainës dhe Sllovakisë.
Apo ndoshta Fico e ka parë drejtimin që po merr lufta në Ukrainë.
Përndryshe, edhe nëse ai mbështet instinktivisht Rusinë, Fico mund ta dijë gjithashtu se Sllovakia nuk mund ose
nuk duhet t’i prishë lidhjet me partnerët e saj në BE dhe NATO në të njëjtën mënyrë që ka Hungaria Viktor Orbán.
Të tjerë madje kanë sugjeruar se ndoshta Fico nuk është aq pro-rus sa mund të duket.
Por cilido qoftë pozicioni i Ficos në të vërtetë,
fjalët dhe veprimet e tij kanë krijuar pasiguri rreth synimeve dhe objektivave të vërteta të Sllovakisë.
Në këtë kuptim, ai ka minuar besimin më të gjerë të SHBA-së dhe BE-së në besueshmërinë e vendit si aleat dhe,
në të njëjtën kohë, ai ka krijuar përshtypjen se Sllovakia është me të vërtetë
një tjetër hallkë e dobët në frontin më të gjerë perëndimor kundër Rusisë.
Shpresoj ta keni gjetur të dobishme. Nëse po, këtu janë disa video të tjera që mund t’ju duken interesante.
Faleminderit shumë për shikimin dhe shihemi në videon tjetër.

In late 2023, the political landscape in Slovakia shifted significantly when Robert Fico, a former prime minister known for his pro-Russian stance, was re-elected as head of a coalition government. This has caused concern among Western allies as Slovakia has halted its military support to Ukraine. However, recent actions by the Slovak government indicate a potential shift in its position, raising questions about the nation’s allegiance in the context of NATO’s unity. So, has Slovakia become another NATO weak link alongside Hungary and Turkey? Or is its policy rather more complex that it seems on the surface?

Slovakia’s history stretches back to the Great Moravian Empire, through Austro-Hungarian control, to its time as part of Czechoslovakia. Post-Cold War, the Slovak Republic has taken varied political and economic paths. Sometimes, it has aligned closely with the EU and NATO. At other times, it has shown nationalist, authoritarian tendencies under leaders like Vladimir Mečiar and Robert Fico. These fluctuations have influenced the nation’s foreign policy, particularly with Russia and Ukraine, impacting its perception as a reliable ally within Western alliances.

*MY LATEST BOOK!*
Secession and State Creation: What Everyone Needs to Know
Oxford University Press https://global.oup.com/academic/product/secession-and-state-creation-9780190494049
Amazon https://amzn.to/2MPY3W2
Audiobooks.com https://www.audiobooks.co.uk/audiobook/secession-and-state-creation-what-everyone-needs-to-know/637281

*SUPPORT THE CHANNEL*
Hello and welcome! My name is James Ker-Lindsay, and here I take an informed look at International Relations, conflict, security, and statehood. If you like what you see, please subscribe. Even better, perhaps consider becoming a Channel Member or supporting the Channel through Patreon. Thank you!

SUBSCRIBE FOR FREE
http://www.youtube.com/c/JamesKerLindsay?sub_confirmation=1
BECOME A CHANNEL MEMBER
http://www.youtube.com/c/JamesKerLindsay/join
JOIN MY PATREON PAGE
https://www.patreon.com/JamesKerLindsay

*VIDEO CHAPTERS*
00:00 Introduction and Titles
00:44 Slovakia and NATO-EU Unity
02:07 Slovakia: Location and Population
02:39 The Historical Emergence of Slovakia
03:51 Slovakia from Czechoslovakia to the EU & NATO
05:31 The Rise of Prime Minister Robert Fico
07:33 The Fall of Prime Minister Robert Fico
10:15 Slovakia’s Approach to Ukraine under Fico
11:57 Is Slovakia a New NATO-EU Weak Link?

*SOURCES AND FURTHER READING*
Slovakia | Ministry of Foreign and European Affairs
https://www.mzv.sk/en/web/en
SMER-SD | Political Party
https://www.strana-smer.sk/
GLOBSEC | Slovak International Relations Think Tank
https://www.globsec.org/
NATO
https://www.nato.int/

*EQUIPMENT USED TO MAKE THIS VIDEO*
https://kit.co/JamesKerLindsay

*MAP CONTENT*

Home

*DISCLAIMERS*
– The contents of this video and any views expressed in it were not reviewed in advance nor determined by any outside persons or organisation.
– Some of the links above are affiliate links. These pay a small commission if you make a purchase. This helps to support the channel and will be at no additional cost to you.

#Slovakia #Russia #NATO #EU